VACCP مخفف Vulnerability Assessment and Critical Control Points است. مشابه TACCP، VACCP یک روش مدیریت ریسک است که در صنایع غذایی استفاده می‌شود، اما بر ارزیابی و رسیدگی به آسیب‌پذیری‌های مرتبط با تقلب در مواد غذایی تمرکز دارد. تقلب غذایی به جایگزینی عمدی، تقلب یا ارائه نادرست محصولات غذایی برای منافع اقتصادی اشاره دارد.ACS Canada به عنوان یکی از شرکت های تخصصی حوزه صنایع غذایی امریکای شمالی ممیزی و صدور گواهی VACCP بطور مجزا یا ترکیبی با HACCP انجام می دهد.
رابطه بین VACCP و HACCP چیست؟
HACCP (تجزیه و تحلیل خطر و نقاط کنترل بحرانی) و VACCP (ارزیابی آسیب پذیری و نقاط کنترل بحرانی) دو روش مدیریت ریسک هستند که در صنایع غذایی مورد استفاده قرار می گیرند و دارای یک رابطه مکمل هستند.رابطه بین HACCP و VACCP را می توان به صورت زیر درک کرد:
تمرکز: HACCP بر شناسایی و کنترل خطرات مربوط به ایمنی مواد غذایی تمرکز دارد. این برای جلوگیری و کاهش خطرات مرتبط با خطرات فیزیکی، شیمیایی و بیولوژیکی که می تواند منجر به بیماری یا آسیب در هنگام مصرف محصولات غذایی شود، طراحی شده است. از سوی دیگر، VACCP بر ارزیابی و رسیدگی به آسیب‌پذیری‌های مرتبط با تقلب در مواد غذایی تمرکز دارد. تقلب در مواد غذایی شامل اعمال عمدی جایگزینی، تقلب یا ارائه نادرست محصولات غذایی برای منافع اقتصادی است.
روش شناسی: HACCP از یک رویکرد سیستماتیک شامل هفت اصل برای شناسایی، تجزیه و تحلیل و کنترل خطرات پیروی می کند. این شامل مراحلی مانند انجام تجزیه و تحلیل خطر، ایجاد نقاط کنترل بحرانی (CCPs)، تعیین محدودیت‌های بحرانی، اجرای روش‌های نظارت، اقدامات اصلاحی، راستی‌آزمایی و نگهداری سوابق است. VACCP از یک رویکرد سیستماتیک مشابه برای ارزیابی آسیب پذیری های مربوط به تقلب غذایی پیروی می کند. این شامل انجام ارزیابی آسیب‌پذیری، شناسایی نقاط کنترل بحرانی (CCP)، توسعه اقدامات کنترلی، اجرای رویه‌های نظارت و نگهداری سوابق است.
یکپارچه سازی: HACCP و VACCP می توانند برای ارائه یک رویکرد جامع برای مدیریت ریسک در صنایع غذایی یکپارچه شوند. با ادغام VACCP در سیستم HACCP موجود، شرکت های مواد غذایی می توانند خطرات غیر عمدی و تهدیدات عمدی را برطرف کنند. این ادغام امکان درک جامع تری از خطراتی را فراهم می کند که می تواند بر ایمنی، یکپارچگی و اعتماد مصرف کننده تأثیر بگذارد.
مستندات: هر دو HACCP و VACCP نیاز به اسناد و مدارک و نگهداری سوابق دارند. مستندات HACCP شامل تجزیه و تحلیل خطر، شناسایی CCPها، محدودیت‌های بحرانی، رویه‌های نظارت، اقدامات اصلاحی، فعالیت‌های راستی‌آزمایی و سوابق نگهداری است. اسناد VACCP شامل ارزیابی آسیب‌پذیری، شناسایی نقاط کنترل بحرانی (CCP) مربوط به تقلب در مواد غذایی، اقدامات کنترلی اجرا شده، رویه‌های نظارت و به‌روزرسانی یا تغییرات ایجاد شده در طول زمان است. اسناد از انطباق، قابلیت ردیابی، ممیزی و بهبود مستمر پشتیبانی می کند.
با ادغام VACCP در سیستم HACCP، شرکت های مواد غذایی می توانند رویکرد مدیریت ریسک جامع تری داشته باشند. این ادغام امکان شناسایی و کنترل خطرات غیر عمدی و تهدیدهای عمدی را فراهم می کند و ایمنی، یکپارچگی و امنیت محصولات غذایی را افزایش می دهد. این امکان پیشگیری، شناسایی و کاهش خطرات را در سراسر زنجیره تامین مواد غذایی فراهم می کند.
فرق TACCP با VACCP چیست؟
TACCP (Threat Assessment and Critical Control Points) و VACCP (Vulnerability Assessment and Critical Control Points) دو روش مدیریت ریسک هستند که در صنایع غذایی مورد استفاده قرار می گیرند و تفاوت های کلیدی در تمرکز و اهداف دارند:
فرق در تمرکز: TACCP بر تهدیدهای عمدی برای ایمنی و امنیت مواد غذایی، به ویژه مواردی که مربوط به آلودگی عمدی، دستکاری، خرابکاری، یا اقدامات تروریستی است، تمرکز دارد. این به خطرات مرتبط با آسیب عمدی ناشی از افراد یا گروه هایی با نیت مخرب می پردازد.از سوی دیگر، VACCP بر آسیب‌پذیری‌های مربوط به تقلب در مواد غذایی تمرکز دارد. تقلب در مواد غذایی شامل اعمال عمدی جایگزینی، تقلب یا ارائه نادرست محصولات غذایی برای منافع اقتصادی است. هدف VACCP شناسایی آسیب‌پذیری‌ها در زنجیره تامین است که می‌تواند منجر به تقلب در مواد غذایی شود و اقداماتی را برای جلوگیری و کاهش این خطرات انجام می‌دهد.
فرق در اهداف: هدف اصلی TACCP محافظت از زنجیره تامین مواد غذایی در برابر اعمال عمدی است که می تواند ایمنی، یکپارچگی و امنیت مواد غذایی را به خطر بیندازد. هدف آن جلوگیری از حوادث آلودگی عمدی و به حداقل رساندن تأثیر آنها، در نتیجه محافظت از مصرف کنندگان و حفظ شهرت و دوام کسب و کارهای مواد غذایی است.از سوی دیگر، VACCP با هدف محافظت در برابر تقلب در مواد غذایی، اطمینان از اصالت و یکپارچگی محصولات غذایی است. این برنامه بر جلوگیری از فعالیت‌های متقلبانه، مانند جایگزینی مواد، برچسب‌گذاری نادرست، جعل یا انحرافات غیرمجاز که می‌تواند مشتریان را فریب دهد، اعتبار برند را به خطر بیندازد و باعث آسیب اقتصادی شود، تمرکز دارد.
فرق در روش شناسی: TACCP شامل انجام ارزیابی تهدید برای شناسایی تهدیدهای عمدی بالقوه، تجزیه و تحلیل آسیب پذیری ها در زنجیره تامین مواد غذایی، و ایجاد نقاط کنترل بحرانی (CCP) برای جلوگیری از آلودگی عمدی است. اقدامات کنترلی ممکن است شامل پروتکل‌های امنیتی، سیستم‌های نظارتی، کنترل‌های دسترسی و بسته‌بندی مشهود باشد. VACCP شامل انجام یک ارزیابی آسیب‌پذیری برای شناسایی آسیب‌پذیری‌های مربوط به تقلب در مواد غذایی، تجزیه و تحلیل زنجیره تأمین برای نقاط بالقوه آسیب‌پذیری، و ایجاد نقاط کنترل بحرانی (CCP) برای جلوگیری و کاهش خطرات تقلب در مواد غذایی است. اقدامات کنترلی ممکن است شامل برنامه های تأیید تأمین کننده، آزمایش مواد تشکیل دهنده، فناوری های احراز هویت، سیستم های ردیابی محصول و ممیزی باشد.
فرق در یکپارچه سازی: در حالی که TACCP و VACCP دارای تمرکز مجزا هستند، می توان آنها را با سایر سیستم های مدیریت ریسک مانند HACCP (تحلیل خطر و نقاط کنترل بحرانی) ادغام کرد. ادغام TACCP و VACCP با HACCP امکان رویکردی جامع به ایمنی و امنیت غذایی را فراهم می‌کند که هم خطرات غیرعمدی و تهدیدات عمدی و هم آسیب‌پذیری‌های مربوط به تقلب در مواد غذایی را برطرف می‌کند.
به طور خلاصه، TACCP در درجه اول با تهدیدات عمدی برای ایمنی و امنیت غذایی سروکار دارد، در حالی که VACCP بر آسیب‌پذیری‌های مربوط به تقلب در مواد غذایی تمرکز دارد. اگر چه آنها حوزه های مختلفی از تاکید دارند، اما هدف هر دو روش شناسایی نقاط کنترل بحرانی و اجرای اقداماتی برای پیشگیری و کاهش خطرات در زنجیره تامین مواد غذایی است.
مراحل مستندسازی VACCP برای دریافت گواهی VACCP
ایجاد یک تیم VACCP: یک تیم چند رشته ای با تخصص در ایمنی مواد غذایی، تضمین کیفیت، مدیریت زنجیره تامین، و سایر زمینه های مرتبط تشکیل دهید. این تیم مسئول انجام ارزیابی VACCP و اجرای اقدامات کنترلی خواهد بود.
آموزش و ارتباطات: آموزش های ارائه شده به کارکنان را در مورد اصول VACCP، شاخص های تقلب در مواد غذایی و روش های گزارش دهی مستند کنید. اهمیت VACCP را به ذینفعان مربوطه منتقل کنید و اطمینان حاصل کنید که همه افراد درگیر در زنجیره تامین از نقش ها و مسئولیت های خود در جلوگیری از تقلب مواد غذایی آگاه هستند.
ارزیابی آسیب پذیری : آسیب پذیری های موجود در زنجیره تامین مواد غذایی را که ممکن است منجر به تقلب در مواد غذایی شود، ارزیابی کنید. این ارزیابی شامل بررسی هر مرحله از زنجیره تامین، از تامین مواد خام گرفته تا تولید، توزیع و خرده فروشی، برای شناسایی آسیب‌پذیری‌های احتمالی است که در آن فعالیت‌های تقلبی ممکن است رخ دهد.
شناسایی آسیب‌پذیری‌های بالقوه: آسیب‌پذیری‌های بالقوه‌ای که می‌تواند منجر به تقلب در مواد غذایی شود، مانند جایگزینی مواد، برچسب‌گذاری اشتباه، جعل، منبع‌یابی بازار خاکستری، یا انحراف غیرمجاز محصول را شناسایی و ارزیابی کنید. عواملی مانند قابلیت اطمینان تامین کننده، قابلیت ردیابی، اصالت و تاثیر بالقوه بر ایمنی و اعتماد مصرف کننده را در نظر بگیرید.
ارزیابی احتمال و شدت آسیب پذیری ها: احتمال وقوع هر آسیب پذیری شناسایی شده و شدت بالقوه تأثیر آن را ارزیابی کنید. این ارزیابی به اولویت بندی آسیب پذیری ها بر اساس سطح ریسک آنها کمک می کند.
توسعه اقدامات کنترلی: توسعه اقدامات کنترلی برای کاهش آسیب پذیری های شناسایی شده و جلوگیری از تقلب در مواد غذایی. این اقدامات ممکن است شامل برنامه‌های راستی‌آزمایی تامین‌کننده، آزمایش مواد تشکیل دهنده، فناوری‌های احراز هویت، سیستم‌های ردیابی محصول، ممیزی و بازرسی، و آموزش کارکنان در مورد شناسایی و گزارش شاخص‌های تقلب در مواد غذایی باشد.
پیاده سازی و نظارت بر اقدامات کنترلی: اقدامات کنترلی را در سراسر زنجیره تامین در نقاط کنترل بحرانی که آسیب پذیری ها شناسایی می شوند، اجرا کنید. ایجاد سیستم های نظارتی برای اطمینان از اجرای موثر و حفظ اقدامات کنترلی. اقدامات کنترلی را در صورت نیاز به طور منظم بررسی و به روز کنید.
مستندسازی و نگهداری سوابق: تمام جنبه‌های فرآیند VACCP، از جمله ارزیابی آسیب‌پذیری، آسیب‌پذیری‌های شناسایی‌شده، اقدامات کنترلی اجرا شده، رویه‌های نظارت، و هرگونه تغییر یا به‌روزرسانی ایجاد شده در طول زمان را مستند کنید. برای نشان دادن انطباق، امکان ردیابی و تسهیل ارزیابی ها و ممیزی های آینده، سوابق دقیقی را حفظ کنید.
VACCP برای تکمیل سایر سیستم های مدیریت ایمنی مواد غذایی مانند HACCP و TACCP طراحی شده است تا رویکردی جامع برای اطمینان از یکپارچگی و اصالت محصولات غذایی ارائه دهد. از آنجاییکه مراحل و الزامات خاص مستندسازی VACCP برای دریافت گواهی VACCP بر اساس استانداردهای صنعت، مقررات ملی و بین المللی و سیاست‌های سازمانی متفاوت می باشد؛ لذا بسبار مهم است که از متخصصین آ سی اس با ۲۶ سال سابقه در اجرای سیستم ایمنی مواد غذایی در هنگام اجرای VACCP آموزش های لازم را فرا بگیرید.
با آموزشVACCPدر شرکت آ سی اس گواهی نامه های آموزشی معتبر قابل ردیابی کشوری و بین المللی از ACS کانادا دریافت نمایید
.برای ممیزی و صدور گواهی VACCP با ما با شماره ۲۲۲۰۰۵۰۰ تماس بگیرید.برای اطلاع از استاندارد های مواد غذایی کلیک کنید:گواهی ایزو ۲۲۰۰۰، گواهی HACCP، گواهی GMP (icsiran.com)