HACCP نوعی ابزار مدیریت در کشاورزی

مواد شیمیایی کشاورزی بخش مهمی از تکنیک‌های مدرن کشاورزی را تشکیل داده‌اند. آفت‌کش‌های کشاورزی برای کنترل حشرات ناخواسته، کنه ها، قارچ‌ها، جوندگان، علف‌های هرز، نماتدها و دیگر آفات و کنترل بیماری‌ها در محصولات استفاده می‌شود.

سموم دفع آفات در کشاورزی جهان برای سال‌های زیادی استفاده شده است و عملکرد بالاتر، در دسترس بودن در طول سال و بهبود کمیت و تنوع در عرضه مواد غذایی از جمله مزایای آن می باشد. علف کش‌های کاربردی نیز به کاهش رقابت گیاه برای رطوبت، نور و مواد مغذی کمک می کنند، قارچ کش‌ها نیز برای جلوگیری یا شیوع بیماری‌های قارچی کاربرد دارند. علاوه بر این، آلودگی‌های طبیعی، که منشاء طبیعی یا آلاینده زیست محیطی دارند نیز، می‌توانند باعث آلودگی مواد غذایی می شود.

دستورالعمل HACCP  یک سیستم حفظ سلامت مواد غذایی است که در صنایع مختلف غذایی، دارویی و کشاورزی کاربرد دارد. در مدیریت مزرعه نیز با رعایت اصول HACCP  شامل موارد ذیل می‌توان احتمال خطر و آلودگی محصولات کشاورزی را کاهش داد:

۱-        تجزیه و تحلیل خطر با شناسایی کلیه خطرات فیزیکی، شیمیایی و میکروبی.

۲-        تعیین نقاط کنترل بحرانی .(CCP)

۳-        تعیین حد و حدود بحرانی.

۴-        برقراری سیستمی برای پایش نقاط بحرانی.

۵-        انجام اقدامات اصلاح.

۶-        بررسی اثر بخشی سیستم.

۷-        مستند سازی و حفظ سوابق.

در فعالیت های زراعی و باغی، هر ماده شیمیایی کاربردی به عنوان یک نقطه کنترل بحرانی یا CCP برای تولید درنظر گرفته می شود که باید به دقت کنترل و پایش شود.

بطور کلی، خطرات محصولات کشاورزی شامل سه آلودگی عمده می باشد:

آلودگی‌های شیمیایی (پس مانده مواد شیمیایی در محصول و خاک)

آلودگی‌های فیزیکی (چوب، سنگ، شیشه، ماده گیاهی و غیره)

آلودگی‌های میکروبیولوژیکی (باکتری ها، قارچ ها، ویروس ها و انگل ها).

رعایت استاندارد HACCP تاثیر قابل توجهی در کاهش بیماری‌های ناشی از مواد غذایی تازه مصرف، دارد و به بهبود و ثبات کیفیت تولید منجر می شود ولی نمی‌تواند پتانسیل آلودگی باقی‌مانده مواد شیمیایی اضافی را که در طول دوره رشد به کار می‌رود، ارزیابی کند.