احراز صلاحیت در آزمایشگاههای آزمون و کالیبراسیون ایزو(۶)
شهریور ۱۴, ۱۳۹۶احراز صلاحیت در آزمایشگاههای آزمون و کالیبراسیون ایزو(۸)
شهریور ۲۸, ۱۳۹۶احراز صلاحیت در آزمایشگاههای آزمون و کالیبراسیون ایزو(۷) | Ics ایران
۵- نیازمندیهای فنی
>5-1 کلیات
۵-۱-۱ تعدادی فاکتور ، صحت و درستی و قابلیت اعتماد آزمونهای صورت پذیرفته در یک آزمایشگاه را تعیین میکنند. این فاکتورها شامل :
- فاکتورهای انسانی ( ۵-۲ )
- شرایط محیطی و اقامتی ( ۵-۳ )
- متدهای آزمون و کالیبراسیون و متد validation ( تصدیق ) ( ۵-۴ )
- تجهیزات ( ۵-۵ )
- قابلیت ردیابی اندازهگیری ( ۵-۶ )
- نمونهبرداری ( ۵-۷ )
- جابجایی آیتمهای آزمون و کالیبراسیون
۵-۱-۲ فاکتورهای وسیعی بسته به نوع آزمون و کالیبراسیون در عدم اطمینان از اندازهگیریها وجود دارند.
آزمایشگاهها باید این فاکتورها را در بهبود و توسعه متدهای آزمون و کالیبراسیون ، روشهای اجرایی ، آموزش و صلاحیت پرسنل و در انتخاب و کالیبراسیون تجهیزاتی که از آن استفاده میشود ، را بکار بندد.
۵-۲ پرسنل
نیازمندیهای مستندسازی:
تدوین روش اجرائی آموزش پرسنل آزمایشگاه.
تدوین شرح شغل برای مدیران ، پرسنل فنی و مجری فعالیتهای آزمون یا کالیبراسیون.
لیست پرسنل فعلی آزمایشگاه و تخصصی هر فرد در آزمایشگاه.
۵-۲-۱ مدیریت آزمایشگاه باید مطمئن شود که همه پرسنل ذیل دارای صلاحیت هستند :
- پرسنلی که با تجهیزات خاص کار میکنند.
- پرسنلی که آزمون یا کالیبراسیون را انجام میدهند.
- پرسنلی که نتایج را ارزیابی میکنند و گواهینامهها و گزارشها را امضاء میکنند.
هنگامیکه از پرسنلی که در حال آموزش هستند استفاده میشود، سرپرستی مناسبی باید بر آنها صورت پذیرد.
پرسنل مجری فعالیتهای خاص باید با صلاحیت ( از طریق تحصیلات ، آموزش ، تجربه و مهارتها ) باشند.
یادآوری : در بعضی بخشهای فنی ( آزمایشات غیر مخرب ) ، شاید ضروری باشد که پرسنل مجری
فعالیتهای معین دارای گواهینامه پرسنلی باشند. آزمایشگاه مسئول کامل نمودن نیازمندیهای پرسنل از لحاظ گواهینامههای تخصصی مشخص شده ، میباشد.
نیازمندیهای پرسنلی از لحاظ گواهینامههای تخصصی میتواند شامل رعایت استانداردهای فنی برای فیلدهای فنی مشخص یا رعایت نیازمندیهای مشتریان میباشد.
۵-۲-۲ مدیریت آزمایشگاه باید اهداف را بر اساس تحصیلات و مهارتهای پرسنل آزمایشگاه فرموله کند.
آزمایشگاه باید یک خط مشی و روش اجرایی برای شناسایی نیازهای آموزشی و توسعه آموزش پرسنل داشته باشد. برنامه های آموزشی باید به میزان ارائه فعالیتها و پیشبینی فعالیتهای آزمایشگاه مرتبط شود.
۵-۲-۳ آزمایشگاه باید از پرسنلی استفاده کند که پرسنل دائم آزمایشگاه بوده و یا قراردادی باشند. در جائیکه از پرسنل قراردادی استفاده میشود ،آزمایشگاه باید مطمئن باشد نظارتهای لازم بر چنین پرسنلی صورت پذیرفته و این پرسنل صلاحیت انجام کارها را در انطباق با سیستم کیفی آزمایشگاه دارند.
۵-۲-۴ آزمایشگاه باید شرح شغل را برای مدیران ، پرسنل فنی و پرسنل مجری فعالیتهای آزمون /کالیبراسیون را نگهداری نماید.
یادآوری : شرح شغل میتواند بطرق مختلف تعریف شود. حداقل مسئولیتهایی که میتواند در شرح شغل تعریف شود شامل :
- اجراء کردن آزمونها / یا کالیبراسیون
- طرح ریزی آزمونها / کالیبراسیون و ارزیابی نتایج
- اصلاح متدها و توسعه و تصدیق متدهای جدید
- تجربیات و تخصص
- برنامههای آموزشی و شایستگی و صلاحیت
- وظایف مدیریتی
۵-۲-۵ مدیریت باید به پرسنل معینی ، اختیارات ذیل را واگذار نماید.
انجام نمونهبرداری ، انجام آزمونها / کالیبراسیون ، صدور گزارش آزمون ، صدور گواهینامههای کالیبراسیون ، نظرات و تفاسیر ، کار با انواع مختلف تجهیزات.
آزمایشگاه باید سوابق صلاحیتهای مرتبط ، صلاحیتها و شایستگی های حرفهای و تحصیلی ،آموزشها و تجربیات کلیه پرسنل فنی و پرسنل قراردادی را نگهداری کند.
این اطلاعات باید قابل خواندن و در دسترس بوده و باید شامل تاریخی که اختیارات به فرد واگذار شده و یا صلاحیت فرد مورد تایید قرار گرفته و معیارهایی که بر اساس آن اختیارات واگذارشده ،باشد.
۵-۳ شرایط محیطی و اقامتی
نیازمندیهای مستندسازی:
روش اجرائی برای پایش و کنترل شرایط محیطی ( در صورت نیاز )
روش اجرائی انبارداری کالا در آزمایشگاه.
۵-۳-۱ تسهیلات آزمایشگاه برای انجام آزمون یا کالیبراسیون شامل موارد ذیل :
- منابع انرژی
- نور و شرایط محیطی
باید موجود بوده ( البته فقط به موارد بالا محدود نمیشود ) و بطور صحیحی این تسهیلات کار کنند.
آزمایشگاه باید مطمئن شود که محیط ، باعث ایجاد نتایج غیر معتبر نشده و یا اثری بر عوامل کیفی اندارهگیری شده نمیگذارد.
باید توجه ویژه به نمونهبرداری ، آزمونهای کالیبراسیون که در سایتهای خارج از محیطهای دائمی آزمایشگاه صورت میپذیرد نمود.
۵-۳-۲ آزمایشگاه باید ، نظارت و کنترل بر شرایط محیطی داشته و این فعالیتها ثبت شود. شرایط محیطی مورد نیاز یا در مشخصات مرتبط با هر فعالیت و یا در جائیکه شرایط محیطی میتواند بر کیفیت نتایج اثرگذار باشد، تعریف میشود. در استریل بیولوژیکی ، گرد و غبار، اثرات الکترو مغناطیسی، تشعشع (radiation)، رطوبت، و منبع الکتریکی، حرارت و صدا و ارتعاش میتواند در ارتباط با فعالیتهای فنی اثرگذار باشد.
وقتی شرایط محیطی باعث به خطر افتادن نتایج آزمون / کالیبراسیون گردد، آزمون یا کالیبراسیون باید متوقف گردد.
۵-۳-۳ در مواردی که فعالیتهای ناسازگار با یکدیگر وجود دارد، باید جداسازی موثری بین نواحی فعالیتها صورت پذیرد.
۵-۳-۴ دسترسی و استفاده از نواحی که موثر بر فعالیتهای کیفی آزمون / کالیبراسیون میباشد، باید کنترل شود.
۵-۳-۵ اقدامات لازم برای اطمینان از انبارداری کالا در آزمایشگاه باید صورت پذیرد. در صورتی که ضروری باشد روشهای اجرایی مخصوص باید تهیه شود.
نوشته شده توسط ایزو ایران